Perska Alternatywa

Aguti (agouti) – inaczej umaszczenie „dzikie”, umaszczenie z przypadkowym rozkładem pręgowania na okrywie włosowej spowodowane nierównomiernym rozkładem pigmentu na pojedynczym włosie.

Arlekin (harlequin) – osobnik z okrywą w ponad 90% białą z dwoma plamami barwnymi na głowie, dwoma lub trzema plamami na reszcie ciała oraz barwnym ogonem.

Bikolor lub dwubarwne (bi-colour) – koty o okrywie włosowej w której kolor (ponad 2/3 ) jest łączony z białym. Plamy powinny być symetryczne.

Budowa orientalna (oriental conformation) – szczupły, giętki, „elegancki” typ budowy ciała kota charakterystyczny dla kotów orientalnych.

Cecha dominująca – cecha warunkowana obecnością genu dominującego, która powinna ujawnić się w pierwszym pokoleniu potomstwa pochodzącego ze skojarzenia z osobnikiem o danej cesze recesywnej.

Cecha recesywna (ustępująca) – cecha warunkowana obecnością genu recesywnego, która nie ujawnia się w pierwszym pokoleniu potomstwa pochodzącego ze skojarzenia z osobnikiem homozygotycznym mającym gen dominujący danej cechy.

Ciemnobrązowy (seal) – charakterystyczny kolor (podobny do koloru fotra foczego) występujący głównie u kotów syjamskich oraz kolrpointów.

Cieniowany (shaded) – typ zabarwienia futra w którym włos jest biały na około 2/3 od nasady a kolor występuje w części pozostałej.

Cynamonowy (cinammon, sorell) – kolor powstający przez mutację cząsteczek melaniny wywołujący kolor czekoladowy. U kotów abisyńskich nazywany sorell.

Czekoladowy (chokolate) – pochodna koloru czarnego występująca na skutek mutacji genu koloru czarnego powodująca jego rozjaśnienie.

Dominant – osobnik starający się podporządkować sobie wszystkie inne.

Dymny (smoke) – kolor okrywy w którym kolor występuje na części włosa a włos przy nasadzie jest biały (lub jasny). Kolor obejmuje około 2/3 długości włosa.

Fenotyp – zespól cech warunkujący wygląd zewnętrzny osobnika.

Gen dominujący – gen przenoszący cechę mającą zawsze przewagę.

Gen hamujący – gen dominujący powstrzymujący pigmentację na części włosa, który jest wybarwiony jedynie na swojej górnej części.

Gen recesywny – gen przenoszący cechę ustępującą, która może nigdy się nie ujawnić.

Genotyp – zespół cech dziedzicznych uwarunkowany składem genów.

Heterozygota – osobnik posiadający dwa różne geny, jeden dominujący a drugi recesywny (np. kolor włosa czarnego i niebieskiego).

Homozygota – zawiera dwa geny, które są albo dominujące albo recesywne. W stosunku do jakiegoś osobnika określenie to oznacza genetyczną jednorodność czyli posiadanie dwu jednakowych genów (po jednym od każdego z rodziców) dominujących lub recesywnych decydujących o wystąpieniu danej cechy. Dany osobnik może być homozygotą dla jednej cechy a heterozygotą dla drugiej.

Inbred – kojarzenie bardzo blisko spokrewnionych między sobą osobników. Matka/dziecko, ojciec/dziecko. Takie kojarzenie jest niewskazane, jeśli w hodowli zachodzi „wyższa konieczność” takiego skojarzenia kotów konieczne jest uzyskanie pisemnej zgody związku w którym dana hodowla jest zarejestrowana. Kojarzenie rodzeństwa jest w ogóle zakazane.

Jednolity (solid) - włos o jednakowej barwie na całej swojej długości.

Kaliko (kalico) - szylkret z białym. Plamy barwne jednolite, dość wyraźnie rozgraniczone.

Kameo (cameo) - część włosa (ok. 1/3) jest zabarwiona na rudo lub kremowo.

Kameo cieniowany (shaded) rudy lub kremowy - biała sierść z rudym lub kremowym cieniowaniem, część włosa zabarwiona na rudo lub kremowo jest dłuższa niż u szynszyli.

Kameo dymny kremowy lub rudy- część włosa zabarwiona na rudo lub kremowo.

Kameo muszlowy inaczej z „powłoką” (shell) - biała sierść z rudym lub kremowym „nalotem” bardzo krótka (1/8 ) część włosa zabarwiona na rudo lub kremowo.

Kameo szylkretowy - część włosa jest zabarwiona na czarno, rudo, kremowo.

Kameo tabby - część włosa jest zabarwiona na rudo lub kremowo.

Kastracja – usunięcie wszystkich narządów rodnych u kotki, a u kocura jąder. Kastracja powoduje niepłodność u kotki i kocura, powoduje również niewystępowanie rui u kotki i nie znakowanie terenu u kocura.

Kod EMS – międzynarodowy system zapisu określający rasę kota, kolor umaszczenia, kolor oczu. Składa się z liter i cyfr przyporządkowanych danym cechom, gdzie pierwsze trzy litery określają rasę kota (pisane literami dużymi), następnie litera (mała) oznaczająca kolor, cyfry określające typ umaszczenia, cyfry określające kolor oczu. Przykład: PER h 02 21 – oznacza kota perskiego arlekina czekoladowego szylkret tabby, PER w 63 – pers biały różnooki.

Koty „nieaguti”(non aguti cats) – koty nie posiadające genu aguti. Mają one okrywę w jednolitym kolorze, pręgowanie śladowe może wystąpić jedynie u małych kociąt zanikając z wiekiem (z wyjątkiem rudych i kremowych u których może pozostać).

Krępy (cobby) – zwarta, krótka budowa ciała.

Kryza – wyraźnie dłuższe futro wokół szyi kota.

Lila (lilac) – pochodna koloru czekoladowego powstająca na skutek działania genu resesywnego powodującą rozjaśnienie (część pigmentu zanika).

Linienie – okresowa utrata włosów części okrywy włosowej występująca cyklicznie.

Litera „M” – wzór ciemnych linii na czole kota przypominające literę „M”, występuje głównie u kotów pręgowanych.

Migotka – inaczej zwana trzecią powieką, cienka powłoka ochronna oka kota umieszczona w wewnętrznym rogu oka. Uwidacznia się gdy kot jest ranny lub chory.

Modyfikacja – zmiana właściwości organizmu wywołana czynnikami zewnętrznymi która nie jest przekazywana dziedzicznie, mogąca jednak wystąpić u kilku pokoleń.

Mutacja – pojawienie się (zwykle nagle) nowej cechy osobniczej na skutek wystąpienia zmian genetycznych, która jest przekazywana potomstwu.

Odmiana – grupa osobników w obrębie tej samej rasy wyróżniająca się barwą lub rodzajem sierści (czasem obie te cechy występują łacznie).

Olidaktylizm – za mała ilość palców u kota będąca wadą genetyczną.

Płowy (fawn) - pochodna koloru cynamonowego powstająca na skutek działania genu resesywnego powodującą rozjaśnienie (część pigmentu zanika).

Polidaktylizm – wielopalczastość, wada genetyczna powodująca wystąpienie dodatkowego palca u kota. Czasami mogąca ujawnić się maleńkim pazurkiem na „płatku skóry.

Poprzecznie prążkowany włos – zabarwienie włosa w którym jasne (białe) części występują na zmianę z częściami barwnymi.

Pręgowanie (tabby) – ogólna nazwa pręgowania; wyróżniamy: włos prążkowany (ticked), pręgowanie tygrysie (mackerel), cętkowanie (spotted) oraz klasyczne.

Pręgowanie cętkowane (spotted) - wzór pręgowania charakteryzujący się ciemniejszymi plamami i cętkami (plamy są różnej wielkości) na jaśniejszym tle.

Pręgowanie klasyczne – rysunek pręgowania charakteryzujący się dużymi zawijanymi pasami („motyl”, „bawole oko”) w tylnej części ciała. Powinno być rozłożone symetrycznie.

Pręgowanie nakrapiane, inaczej prążkowane (ticked) – wzór pręgowania charakteryzujący się ciemnymi pasami występującymi na całym futrze.

Pręgowanie tygrysie (mackerel) - rysunek pręgowania charakteryzujący się ciemnym pasem grzbietowym (biegnącym wzdłuż kręgosłupa kota) i odchodzącymi od niego wyraźnymi pręgami – wzór ten przypomina „szkielet ryby”.

Rasa – osobniki takich samych (zbliżonych) cechach fizycznych jak wielkość i budowa oraz innych właściwościach (np. długość okrywy włosowej) pochodzące od takich samych rodziców. Poszczególne rasy powstają najczęściej na skutek zabiegów hodowlanych i selekcji prowadzonej przez człowieka.

Reks – określenie ogólne na każdą mutację powodującą skręt włosa (nawet wibrysów!), w takiej okrywie włosowej brak jest włosów okrywowych występuje jedynie miękki, kręcący się włos podszerstkowy.

Rodowód – wykaz, spis przodków danego kota dokumentujący jego przynależność do danej rasy.

Ruja – czas kiedy kotka może zajść w ciążę.

Ruja permanentna – ruja „stała”, nie mijająca mogąca doprowadzić do wielu schorzeń u kotki.

Socjalizacja – przyzwyczajanie kota do współżycia z ludźmi i innymi zwierzętami.

Sterylizacja – zabieg polegający na uniemożliwieniu zajścia kotki w ciążę (teoretycznie odwracalny) np. przez podwiązanie jajników. Ruja w takim wypadku występuje nadal.

Stop (stop) – wyraźne wgłębienie kończące nos u kotów perskich i egzotycznych.

Szata podwójna – okrywa włosowa składająca się z włosów okrywowych i podszerstka.

Szylkret (tortoishell, tortie) - włosy zabarwione (kolory - czarny, czekoladowy, niebieski, lila, kremowy) układają się w plamy nie odzielone w sposo ostry. A część włosów o różnym zabarwieniu może być wręcz przemieszana.

Szynszyla (chinchilla) - biała sierść z czarnym „nalotem” - koniec białego włosa zabarwiony jest na czarno około 1/8 długości (od czubka włosa).

Szynszyla złocista– bardzo krótka (1/8 ) część kremowego włosa zabarwiona na brązowawo.

Szynszyla złocista cieniowana - część kremowego włosa jest zabarwiona na brązowo.

Ubarwienie częściowo kolorowe (parti colours)– koty o okrywie włosowej w której występują części białe. Zaliczamy do nich bikolory, vany, caliko i arlekiny.

Umaszczenie van (van pattern) Europa – określenie umaszczenia kota u którego na białym futrze występują dwie barwne plamy na głowie, barwny ogon oraz mała plamka na ciele (w van USA niedopuszczalna).

Wibrysy – inaczej włosy czuciowe, włosy mające zdolność odbierania i przekazywania bodźców dotykowych, są niezwykle intensywnie unerwione u nasady. Występują głównie na głowie (wąsy, brwi) oraz na wewnętrznej części stóp.

Włos okrywowy – gruby, sztywniejszy od podszerstka (w zależności od rasy szorstki, jedwabisty, lejący się), długi włos mający za zadanie ochronę ciała kota. Jest wyraźnie dłuższy od włosów podszerstka.

Włos ościsty – szczecina dłuższa od podszerstka ale krótsza od włosów okrywowych. Mająca zadanie izolacyjne.

Włos podszerstkowy, puchowy – miękkie, wyraźnie krótsze od okrywowych włosy stanowiące warstwę izolacyjną.

Wzorzec (standard) rasy – sformalizowany opis idealnych cech danej rasy. Koty na wystawach są według nich oceniane.

Załomek (kink) – deformacja kręgów ogona (dawniej częsta u syjamów), wada powodująca dyskwalifikację na wystawach.

Znaczenie śladowe, pręgowanie śladowe (ghost marking) – niesłychanie słabo widoczne pręgowanie widoczne u bardzo młodych kotów „nieaguti” zanikające z wiekiem kota. Na kotach rudych i kremowych, czyli barwionych pigmentem feomelaninowym, znaczenie śladowe często pozostaje.

Zwyczajny (usual w Anglii, ruddy w USA) – inaczej czerwonawy, określenie barwy kota abisyńskiego i somalijskiego.

Żuchwa (jowls) – dolna szczęka.